Dziś powiemy sobie o WARZYWACH RZEPOWATYCH. Są to rośliny jednoroczne, które spokrewnione są z warzywami kapustnymi. Nie jest to liczna grupa warzyw, ale często bywają uprawnie w naszych przydomowych ogródkach
Do warzyw rzepowatych zaliczamy
– rzodkiewkę
– rzodkiew Daikon
– czarną rzepę
– brukiew
Rzodkiewka
Jest warzywem o bardzo krótkim okresie wegetacji. Zbiór następuje po 30-50 dniach od wysiewu. Nasiona kiełkują już przy temperaturze 2 st. C. i znoszą przymrozki nawet do minus 4 st. C. Najlepiej rośnie i plonuje w temperaturze 12-14 st. C. Najbardziej lubiane są czerwone rzodkiewki.
Obok czerwonych okrągłych i podłużnych występują też podłużne białe, fioletowe i czarne. Bywają też rzodkiewki w kształcie walca i stożka. Najsmaczniejsze i najzdrowsze są świeżo zerwane i w takiej postaci spożywane. Nie należy ich zbyt długo przechowywać, bo szybko więdną i staja się gąbczaste. Najlepiej spożywać rzodkiewki świeże i na surowo.
Doskonałe są jako dodatek do kanapek, surówek i sałatek. Kupując rzodkiewki należy zwracać uwagę, aby były gładkie, jędrne, bez przebarwień i nieuszkodzone. Ich wartość odżywcza jest trochę mniejsza niż innych wczesnych warzyw z upraw naturalnych (ekologicznych). Zawierają liczne witaminy, minerały i węglowodany.
M.in. bardzo ważne dla zdrowia witaminy: A1, B1, B2, B6, PP, C, D, K i E, a także kwas foliowy oraz minerały: wapń, fosfor, potas, cynk, żelazo, siarka, sód, selen, mangan i magnez.
Olejek goryczkowy i siarka zawarte w rzodkiewkach działają pobudzająco na układ trawienny, wydzielanie żółci i zwiększają apetyt.
Jedzmy zatem rzodkiewki – bo warto.
Rzodkiew Daikon
Jest to rzodkiew japońska. Charakteryzuje ją podłużny kształt i biały kolor.
Początkowo była uprawiana w krajach Morza Śródziemnego, później została sprowadzona do Chin.
Słowo „DAIKON” składa się z dwóch japońskich słów „DAI” oznaczający duży oraz „KON” znaczący korzeń.
Jej chrupiąca konsystencja i słodki lekko pieprzny smak sprawił, że znalazła szerokie zastosowanie w japońskiej kuchni. Stosuje się ją w marynatach, zupach i surówkach. Doskonale nadaje się do kiszenia oraz spożywania na surowo.
Daikon posiada właściwości antybakteryjne oraz odgrywa ważną rolę w rozkładaniu tłuszczów, węglowodanów i białek. Podawany z tłustymi potrawami ułatwi nam później trawnie.
Dzięki białemu pigmentowi, który zwany jest antoksantyną, pomaga obniżyć poziom cholesterolu i ciśnienie krwi. Zawiera również duże ilości witaminy C, fosforu i potasu. Oczywiście nie zapominajmy o innych witaminach i minerałach takich jak witaminy A, E, B6, magnez, żelazo, wapń i błonnik, które też w niej znajdziemy.
Sok z rzodkwi japońskiej ma niesamowite działanie na układ oddechowy. Pomaga wyeliminować nadmiar flegmy i szkodliwe bakterie, czyli pomaga utrzymać zdrowy układ oddechowy. Ma ona właściwości moczopędne, dzięki czemu ułatwia wydalanie moczu. Dzięki temu utrzymuje nerki w czystości poprzez wypłukiwanie szkodliwych toksyn z organizmu.
Czarna rzepa
Jest to wspaniałe warzywo ciągle niedoceniane przez Polaków. Warzywo to zwane jest też rzodkwią zimową czy rzodkwią zwyczajną. Czarna rzepa była uprawiana i spożywana powszechnie przez naszych przodków. Współcześnie czarną rzodkiew wyparła rzodkiewka w różnych odmianach.
Nie znaczy to oczywiście, że nie należy czarnej rzepy jeść. Trzeba i należy, bo to wartościowe warzywo nie tyko żywi ale także leczy. Rzodkiew pochodzi z Bliskiego Wschodu, są wzmianki, że nawet z Chin. Warzywo to szybko się rozprzestrzeniło i było najpierw uprawiane na południu Europy i w krajach śródziemnomorskich.
Później zawędrowało do całej Europu. Zaletą tego warzywa jest to, że uprawia się je tylko i wyłącznie w gruncie. Czarna rzodkiew jest poplonem, zbiór następuje jesienią. Warzywo to ma bardzo małe wymagania pokarmowe. Prostota uprawy i duża odporność na choroby i szkodniki sprawiły, że bez problemu można je uprawiać w ogródkach, na działkach itd.
Obecnie czarna rzodkiew jest warzywem coraz rzadziej używanym w kuchni oraz domowych kuracjach. A szkoda, bo nie ma cenniejszego warzywa, które by tak skutecznie oddziaływało na wszelkie schorzenia wątroby. A zdrowa wątroba, to m.in. skuteczne zabezpieczenie przed nowotworami. Popularny lek na wątrobę „Raphacholin” to wyciąg z czarnej rzepy.
Nasze babki powszechnie używały czarną rzepę, ze względu na zawartość siarki, do pielęgnacji włosów. Dbając o zdrowie wykorzystywano także inne właściwości rzepy, np. moczopędne, odtruwające, żółciotwórcze, żółciopędne, rozkurczowe i wiatropędne.
Wiedziano, że czarna rzepa skutecznie odkaża przewód pokarmowy i układ żółciowy. Ma także właściwości pobudzania krążenia krwi i skutecznie zapobiega przypadłościom reumatoidalnym. Pobudza perystaltykę jelit i zapobiega zaparciom. Czyż można się zatem oprzeć takiemu warzywu, zważywszy, że wspaniale plonuje i długo się przechowuje.
Czarna rzepa to wymarzone warzywo do jesiennej regeneracji organizmu oraz wiosennego oczyszczania i odtruwania. Najlepiej jest używać jej z innymi warzywami np. do sporządzania leczniczych mikstur, surówek czy sałatek. Można ją gotować, dusić, piec i smażyć oraz dodawać w małych ilościach do zup, leczo, gulaszy i innych potraw na gorąco.
Rzepa dosyć łatwo chłonie szkodliwe azotany, dlatego gdy jej jadamy sporo lub stosujemy jako lek powinna pochodzić z upraw ekologicznych. Zaprośmy to warzywo do naszych kuchni, bo zasługuje ono na większą uwagę niż chociażby popularna rzodkiewka. Byłoby to na pewno z wielką korzyścią dla zdrowia, a szczególnie układu trawiennego i wątroby.
Brukiew
Jest to warzywo, które dawniej było pokarmem popularnym głównie wśród polskiej biedoty i chłopów. Trafiła do nas z krajów Morza Śródziemnego. Tam roślina ta powstała w wyniku skrzyżowania się kapusty liściowej z rzepą. W przeszłości gościła na naszych stołach, gdy było „ciemno, zimno, biednie i głodno”.
To zapewne sprawiło, że to wartościowe warzywo stało się dziś całkowicie zapomniane i rzadko jadane. Niekiedy można spotkać je na targach warzywnych. Ocenie obserwujemy powrót brukwi i coraz częściej pojawia się ona w sklepach z żywnością ekologiczną.
Posiada ona przeciwutleniacz zawierający siarkę zwany glukozynolan, który zapobiega i zwalcza raka. Wykazano, że zmniejsza on wzrost guzów nowotworowych.
Jest doskonałym zamiennikiem ziemniaków. Nie posiada ona wielu węglowodanów, które rozkładają się na cukry proste, dlatego polecana jest osobom insulinoopornym lub chorym na cukrzycę.
Przyczynia się również do budowania mocnych kości dzięki bogatej zawartości minerałów takich jak cynk, wapń, magnez, mangan i fosfor.
Każdy świadomie żyjący i odżywiający się człowiek bardzo doceni jej niewątpliwe walory odżywcze. Brukiew – to roślina pierwotna o niesamowitej sile witalnej.
Duża biologiczna witalność – to cechuje brukiew, powoduje o wiele większe przyswajanie cennych składników pokarmowych.
Brukiew można przyrządzać i podawać na wiele sposobów: jadać jako surówkę, gotowaną, pieczoną, duszoną, a nawet kiszoną. Tak też ją dawniej konserwowano (kiszenie) i jadano. Można z niej przygotować smaczne zupy, np. z dodatkiem strączkowych. Brukiew bardzo dobrze się przechowuje i zaleca się ją osobom z nadwagą, otyłym i dbającym o linię.
Chcesz wiedzieć więcej, sięgnij po książki Kazimierza Kłodawskiego.
Masz pytania? Napisz mi je w komentarzu lub wyślij maila.
Pozdrawiam
Ola
SHARE THIS:
Image Designed by Freepik